Sinds de DSM-5 is hoarding disorder een nieuwe diagnose. Het belangrijkste symptoom van deze diagnose is het moeite hebben met het wegdoen van bezittingen. Bij mij gaat het om de book-hoarding diagnose. Als sinds mijn studententijd koop ik boeken, maar kan ze niet weggooien. Niets ernstigs lijkt mij, alhoewel het als ik om me heen kijk steeds minder voorkomt. Extreme gevallen ken ik overigens ook – een wijkgenoot heeft zijn hele woonkamer volstaan met stapels boeken en tijdschriften. Ik ben erg benieuwd naar de rest van het huis, maar voel me niet vrij genoeg aan te bellen.
Kun je ‘dingen’ te veel hebben? Volgens de Volkrant van 27 juni 2018 bezit de gemiddelde Europeaan zo’n tienduizend dingen. Het stond in een bespreking van de tentoonstelling Object Love in de Domeinen (Sittard), waar de intieme verhouding tussen de mens en zijn spullen, zijn bezit centraal stond. Ik heb mijn boeken niet geteld, maar het zijn er veel en met diverse exemplaren heb ik inderdaad een bijzondere band. Zo heb ik ooit bij de roemruchte boekhandel Jur Oskamp in Utrecht – je kon daar middagen in ledigheid doorbrengen – het tweedelige Blake’s Design for Edward Young’s Night Thoughts gekocht. Het had en heeft nog steeds geen direct nut, maar het is heerlijk om er zo nu en dan in te bladeren – wegdoen is geen optie. En dan het oude exemplaar van Ik en mijn speelman van Aart van der Leeuw, waarvan de rug stuk is. In mijn jonge jaren heeft dat onuitwisbare indruk op mij gemaakt. Ouderwets nu, maar onmisbaar in huis. Ook oude studieboeken kan ik slecht wegdoen. Je kunt beweren dat inzichten vernieuwen en dat oude studieboeken hun doel hebben gehad – weg ermee – maar menigmaal val ik toch terug op die ‘ouwetjes’, als blijkt dat die zogenaamde nieuwe inzichten zo oud als de weg naar Rome zijn.
Vroeger keek ik bij vreemden naar hun boekenkast om enig idee te krijgen van de mens erachter, nu wordt dat steeds lastiger. Boeken worden geweerd uit de woonkamer. Het Jan-des-Bouvrie-wit-en-strak is helaas in veel huiskamers doorgedrongen. Huizen worden steeds kleiner, inrichting minimalistischer en er wordt steeds meer geleaset of van elkaar geleend. Nu weet ik uit oude sociologische studieboeken dat alles in golven gaat. Over een paar jaar bewaren we alles weer. Die beweging zet zich nu al voorzichtig in. Laatst las ik dat de Japanse opruimgoeroe Marie Kondo, die ons aanspoort om onze spullen op te ruimen, tegenwoordig ook een webshop heeft waar je spullen kunt kopen (!) om netjes op te ruimen.
